Het eerste deel van de reeks is ook het beste deel van allemaal:
Het verhaal speelt zich af in een zeer verre toekomst in een feodale maatschappij.
De hoofdpersoon, Paul Atreides,
komt als zoon van Hertog Leto Atreides terecht op de woestijnplaneet
Arrakis (of Duin) terecht. Zij krijgen deze planeet van de keizer als
nieuw leen in bezit. Al snel blijkt er sprake te zijn van een complot
opgezet door de erfvijanden van de Atreides, de Harkonnens. Paul moet
vluchten en een schuilplaats vinden bij de inheemse bevolking van de
planeet, de Vrijmans. De Vrijmans ontvangen hem als hun lang
verwachtte verlosser, Muad Dib.
Het boek heeft hiermee een bekend
SF-thema: de jongeling die gedwongen is op te groeien. Op zich niets
bijzonders, maar wat het boek zo boeiend maakt (naast het goed
lopende verhaal) is ten eerste de volkomen geloofwaardige
maatschappij die neergezet wordt. Ook heel interessant is het thema
van de ecologie. Arrakis is een woestijnplaneet, en dit heeft grote
gevolgen voor de cultuur en gewoontes van de lokale bevolking.
Een verder thema is, zeker met de huidige situatie in het Midden Oosten
in het achterhoofd ook heel interessant: Paul wordt als verlosser, de
Messias, gezien door de Vrijmans. Tegen wil en dank wordt hij ook die
verlosser. Als laatste punt bezit Paul de gave om de toekomst te
voorspellen.
Al met al een goede mix om niet alleen een zeer
leesbaar boek te zijn, maar ook voor wie dat wil, een boek met een
boodschap.
Voor wie het boek goed bevallen is kan ik aanraden om
ook Duin Messias en Kinderen van Duin te lezen.
De overige boeken zijn meer voor de echte fans. De delen die door Brian Herbert en
Brian Anderson zijn geschreven missen de stijl en diepgang van de
originelen, maar ze zijn naar eigen zeggen wel gebaseerd op de
aantekeningen van Frank Herbert. Wie ze gaat lezen raad ik aan om in
elk geval eerst de Legenden van Duin te lezen alsvorens aan Hunters
of Dune te beginnen. Persoonlijk vond ik de Voorspel tot Duin
trilogie het minst van alle, en ze bieden ook geen bijdrage aan het
grote verhaal over de delen heen.
Door de regisseur David Lynch (o.a. bekend van
Twin Peaks en Blue Velvet) is Duin ook verfilmd. Deze film biedt een
boeiend spektakel, maar is voor iemand die het boek niet gelezen
heeft volkomen onbegrijpelijk. Anderhalf uur is veel te kort om een
boek van ruim 600 pagina's in te stoppen. Toch zeker een aanrader
voor de liefhebbers van Duin.
Later is er ook de miniserie Dune uitgebracht. Deze is op DVD verkrijgbaar. Hierin wordt in ongeveer
vier uur het verhaal van Duin behoorlijk getrouw aan het boek
verteld. Grappig is dat deze miniserie qua styling regelmatig
teruggrijpt naar de film van Lynch. De special effects zijn redelijk
gezien het beperkte budget waarmee de serie is gemaakt.Van de boeken
Duin Messias en Kinderen van Duin is nog een tweede miniserie
gemaakt: Children of Dune met daarin dezelfde acteurs. Al met al een
uur of 8 kijkgenot voor wie net al ik Duin één van de
beste boeken ooit vindt.
De recente (2021 en 2024) verfilming in twee delen door Dennis Villeneuve is zeer geslaagd.
Doordat het boek in twee delen verflimd wordt is er ruimte het hele verhaal te vertellen, en de combinatie van CGI en echte woestijn opnames maakt het ook visueel een groot spektakel.
Het derde deel, Dune Messiah, is ook in de maak. Ben benieuwd hoe dat veel minder heroische verhaal gaat aanslaan bij het grote publiek.